ENGLISH LANGUAGE
Rzecznik Generalny TSUE: WIBOR do sprawdzania przez sądy! (C-471/24)
Poznaliśmy treść opinii Rzecznika Generalnego TSUE w sprawie C-471/24
Rzeczniczka generalna TSUE – Laila Medina – przedstawiła opinię w sprawie kredytów hipotecznych powiązanych z WIBOR-em. Wskazała, że postanowienia umowne dotyczące tego wskaźnika mogą być oceniane przez sądy pod kątem ich uczciwości, jeśli bank nie zagwarantował konsumentom pełnej przejrzystości w stosowaniu tego wskaźnika w umowie kredytu.
To istotna wiadomość dla tysięcy posiadaczy kredytów w złotówkach i potencjalny drogowskaz dla wyroku TSUE, którego ogłoszenie przewidywane jest na początek 2026 roku.
Nie masz pewności, czy Twoja umowa kredytowa może okazać się nieważna? Masz wątpliwości, czy warto złożyć pozew przeciwko bankowi? Skontaktuj się z nami: +48 58-351-48-44 lub napisz: biuro@gklaw.pl
Dyrektywa znajduje zastosowanie do umów oprocentowanych WIBORem
Rzeczniczka stwierdziła, że Dyrektywa 93/13/EWG dotycząca nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich może mieć zastosowanie do klauzul oprocentowania opartych na WIBOR-ze.
Oznacza to, że nie są one automatycznie wyłączone spod oceny pod względem uczciwości. Kluczowe jest to, że korzystanie z WIBOR-u nie wynika z bezwzględnie obowiązujących przepisów – ani prawo unijne, ani krajowe nie nakazują bankom posługiwania się tym właśnie wskaźnikiem referencyjnym. Teoretycznie bank mógłby przyjąć inny indeks albo zaproponować stałe oprocentowanie, dlatego odwołanie się w umowie do WIBOR-u nie stanowi prostego „powtórzenia” przepisu prawa. W konsekwencji takie postanowienia podlegają ocenie zgodnie z Dyrektywą 93/13/EWG, która chroni konsumentów przed nieuczciwymi klauzulami.
Klauzula musi być transparentna
Zdaniem Rzeczniczki Generalnej ocena uczciwości warunku umownego odnoszącego się do WIBOR-u jest uzależniona od spełnienia wymogu przejrzystości. Bank ma obowiązek przedstawić klauzulę umowną odwołującą się do wskaźnika WIBOR w sposób jasny i zrozumiały dla klienta. W sytuacji, gdy klauzula nie została sformułowana prostym i przejrzystym językiem, a więc nie jest w pełni czytelna dla konsumenta, może podlegać kontroli sądu i ocenie pod kątem ewentualnej nieuczciwości.
Bank musi wypełnić rygorystyczne obowiązki informacyjne.
Z opinii wynika również, iż konsument powinien zostać poinformowany m.in. o nazwie i charakterze wskaźnika referencyjnego, o tym kto jest administratorem WIBOR-u, jakie czynniki wpływają na wahania jego wartości oraz z jakimi potencjalnymi skutkami ekonomicznymi dla wysokości rat wiąże się zastosowanie tego wskaźnika.
Brak wypełnienia tych obowiązków może z kolei doprowadzić do braku równowagi kontraktowej stron w relacjach banku z konsumentem, a zatem do uznania klauzuli zaopatrzonej w WIBOR za nieuczciwą.
Bank musi zatem poinformować kredytobiorcę, w jaki sposób WIBOR jest wyznaczany, od czego zależy jego poziom i jak zmiany stóp procentowych lub sytuacji na rynku finansowym mogą przełożyć się na koszt kredytu dla konsumenta. Brak takich wyczerpujących informacji może oznaczać, że warunek umowny nie spełnia wymogu przejrzystości stawianego przez prawo UE.
Sposób ustalania wskaźnika WIBOR nie jest badany przez TSUE
Warto również wskazać, że zarówno opinia rzecznika, jak również całe postępowanie toczące się w sprawie C-471/24, nie koncentruje się na legalności samego wskaźnika WIBOR – pomimo istnienia obiektywnych wątpliwości w tym zakresie. Sam sposób ustalania wysokości WIBORu będzie wymagać zatem dalszych analiz.
Pełnomocnicy reprezentujący konsumenta w tej sprawie zaznaczają, iż argumentacja banków koncentruje się na wskazywaniu na legalność wskaźnika WIBOR, podczas gdy (w tej konkretnej sprawie) clue problemu dotyczy należytego wykonania obowiązków informacyjnych wobec konsumenta przy zawieraniu umowy kredytu, która musi spełniać warunki przejrzystości dla konsumenta.
Opinia wyznacza kierunek orzecznictwa TSUE.
Praktyka pokazuje, że Trybunał często podziela argumentację Rzecznika Generalnego. Trzeba jednak podkreślić, iż to dopiero wyrok TSUE (spodziewany najpóźniej w pierwszym kwartale 2026 r.) ostatecznie rozstrzygnie kwestie podniesione przez Sąd Okręgowy w Częstochowie w zadanych przez niego pytaniach prejudycjalnych.
Obserwatorzy wskazują, że pozytywny wyrok dla konsumentów miałby szansę zapoczątkować falę sporów konsumentów z bankami podobną do tej związanej z kredytami „frankowymi”. Tak może się stać dopiero wtedy, gdy poznamy wyrok TSUE, a do tego czasu opinia Rzecznika Generalnego będzie stanowić istotny punkt odniesienia dla oceny zasadności roszczeń kredytobiorców.
Chcesz sprawdzić, ile możesz zyskać po unieważnieniu swojej umowy kredytowej? Spłaciłeś kredyt i nie wiesz czy możesz coś z niego odzyskać z banku? Skontaktuj się z nami: +48 58-351-48-44 lub biuro@gklaw.pl
*****
Ważne kwestie dotyczące spraw Frankowiczów oraz Złotówkowiczów poruszymy regularnie na Blogu Kancelarii.
Radcy prawni oraz doradcy podatkowi pracujący w ramach GALIŃSKI & KLEINA Kancelarii Radców Prawnych Sp. p. w Gdańsku posiadają ponad 15-letnie doświadczenie zdobyte w ramach doradztwa świadczonego na rzecz przedsiębiorców (MSP) oraz klientów indywidualnych. Zespół ds. sporów z bankami Kancelarii GALIŃSKI & KLEINA posiada wiedzę oraz kompetencje, aby pomóc Państwu w każdej skomplikowanej sprawie z zakresu kredytów ze zmiennym oprocentowaniem zależnym od wskaźnika WIBOR oraz waloryzowanych walutami obcymi (w tym frankiem szwajcarskim).
Jeżeli zainteresował Państwa ten temat i chcieliby Państwo zadać pytanie, skorzystać z usług doradztwa prawnego lub podatkowego oferowanych przez naszą Kancelarię, w tym powierzyć nam prowadzenie sprawy dotyczącej swojego kredytu, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu. Udzielamy porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową lub telefonicznie / zdalnie. Prowadzimy sprawy sądowe na terenie całej Polski.
Paweł Galiński
partner, radca prawny
Michał Dębski
adwokat
GALIŃSKI & KLEINA Kancelaria Radców Prawnych Sp. p.
Ks. Jerzego Popiełuszki 24a/4, 80-864 Gdańsk
email: biuro@gklaw.pl
tel.: +48 58-351-48-44
tel.: +48 608-311-704
Facebook
E-mail