Alternatywna Spółka Inwestycyjna (ASI) – czym jest i kiedy warto ją założyć?

Alternatywna Spółka Inwestycyjna (ASI) – podstawowe informacje

Kwestie związane z Alternatywną Spółką Inwestycyjną regulowane są w ustawie z dnia 27 maja 2004 o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z definicją zawartą w art. 8a tej ustawy, alternatywna spółka inwestycyjna (ASI) to jedna z form alternatywnych funduszów inwestycyjnych, inna niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty i fundusz inwestycyjny zamknięty. Od strony prawnej ASI jest prostszą i bardziej elastyczną wersją funduszy inwestycyjnych.

Czym jednak jest fundusz inwestycyjny? Zgodnie z definicją ustawową, jest to osoba prawna, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w tej ustawie.

Co do zasady fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność w jednej z dwóch form – jedną z nich jest alternatywny fundusz inwestycyjny, który może przybrać formę specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego (FIO) lub funduszu inwestycyjnego zamkniętego (FIZ).

Prowadzenie ASI możliwe jest w różnych formach prawnych. Ustawa o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi przewiduje możliwość prowadzenia ASI w formie spółki kapitałowej, spółki europejskiej, spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Alternatywna spółka inwestycyjna nie stanowi zatem sama w sobie odrębnej formy organizacyjnej, zaś do jej prowadzenia wykorzystywane są powszechnie znane spółki prawa handlowego (ze względu na skalę działalności z naszego doświadczenia wynika, że inwestorzy z reguły decydują się na formę sp. z o.o. lub S.A.).

Przedmiot działalności Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych

Jak wskazywano na wstępie, wyłączny przedmiot działalności ASI regulowany jest ustawą. Regułą jest więc, że działalność ASI nastawiona może być wyłącznie na zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. Po ulokowaniu przez inwestorów aktywów ASI dąży do wypracowania zysków i następnie do ich podzielenia między wpłacających. Nie ma przy tym konieczności, aby podział zysków dokonywany był proporcjonalnie – wszystko zależy od przyjętej polityki inwestycyjnej ASI.

Zasadniczo zatem przedmiot działalności alternatywnych spółek inwestycyjnych podzielić można na 3 etapy. Pierwszym z nich jest zbieranie aktywów od inwestorów, co nastąpić może poprzez np. wniesieniu wkładu do spółki. Drugim jest lokowanie aktywów w interesie wpłacających inwestorów, czyli innymi słowy, inwestowanie zgromadzonych środków. Trzecim i ostatnim jest wypracowanie zysku i jego podział pomiędzy wpłacających, według polityki inwestycyjnej ASI.

Alternatywna Spółka Inwestycyjna – kto może być inwestorem?

Zgodnie z definicją legalną, inwestorem alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI) jest podmiot, który posiada prawa uczestnictwa tej spółki. Z tego wyciągnąć można wniosek, że inwestorem ASI mogą być nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne, jednostki organizacyjne posiadające jedynie zdolność prawną i to bez względu na fakt, czy są one podmiotami prywatnymi, czy też publicznymi. Jedyną przewidzianą przez prawo przesłanką do stania się inwestorem alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI) jest posiadanie prawa uczestnictwa w ASI.

Należy przy tym jednak pamiętać o kilku ogólnych zasadach:

1. Prawami uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej są odpowiednio udział w spółce oraz akcja.
2. Przez udział w spółce w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej rozumie się ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce.
3. Wkład do alternatywnej spółki inwestycyjnej w zamian za prawa uczestnictwa w zysku tej spółki może wnieść wyłącznie podmiot spełniający kryteria klienta profesjonalnego.
4. W przypadku zawiązywania spółki w drodze oferty publicznej wkład do alternatywnej spółki inwestycyjnej w zamian za prawa uczestnictwa tej spółki może wnieść także podmiot niespełniający kryteriów klienta profesjonalnego.
5. Przedmiotem wkładu do alternatywnej spółki inwestycyjnej prowadzącej działalność w formie spółki komandytowej nie może być prawo niezbywalne ani świadczenie pracy lub usług.

Czym jest rejestr Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych?

Z tematem alternatywnych spółek inwestycyjnych (ASI) powiązane jest także pojęcie Zarządzającego. Zgodnie z ustawą, taki podmiot zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Zarządzającym ASI może być wyłącznie: spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI (dotyczy to przypadku, kiedy ASI prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej) lub spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI (to zaś dotyczy przypadku, kiedy ASI prowadzi działalność w formie spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska).

Wykonywanie działalności Zarządzającego ASI, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, reglamentuje ustawa. W zależności od aktywów, które wchodzą w skład portfeli inwestycyjnych danej ASI, którymi Zarządzający ma zarządzać lub już zarządza, wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), bądź wpisu do rejestru Zarządzających ASI, prowadzonego przez KNF.

Rejestr jest jawny i gromadzone są w nim informacje dotyczące nazwy Zarządzających ASI oraz zarządzanych przez nich alternatywnych spółek inwestycyjnych, adresów siedziby zarządzających ASI, a także historii zmian danych rejestrowych ww. podmiotów.

Alternatywna Spółka Inwestycyjna – wady i zalety

Przed podjęciem decyzji o inwestycji, warto rozważyć wady i zalety alternatywnych spółek inwestycyjnych (ASI).

Alternatywne spółki inwestycyjne skupiają się nierzadko na inwestowaniu w alternatywne instrumenty finansowe. Do takich zaliczyć możemy nieruchomości, dzieła sztuki, surowce, rynki walutowe, przedmioty o charakterze kolekcjonerskim, fundusze hedgingowe etc. Są to zatem instrumenty inne niż tradycyjne, do których zaliczamy na przykład akcje lub obligacje. Z jednej strony, inwestowanie przez ASI w te alternatywne instrumenty finansowe może przynieść inwestorowi znacznie większy zysk, aniżeli przy inwestowaniu w akcje lub obligacje, ale z drugiej strony, inwestor ponosi w tym wypadku większe ryzyko związane ze zmiennością rynku, co w finalnym rozrachunku może wpłynąć na wartość inwestycji i doprowadzić do strat, zamiast przynieść oczekiwany zysk.

Z inwestowaniem przez ASI w alternatywne instrumenty finansowe powiązana jest także możliwość większej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Im więcej niezależnych pól inwestycyjnych, tym mniejsze jest ryzyko na odniesienie straty w globalnym rozrachunku. Z drugiej jednak strony, część z inwestycji w alternatywne instrumenty finansowe powiązana jest naturalnie z wyższymi kosztami. Inwestując przez alternatywną spółkę inwestycyjną np. w nieruchomość, należy liczyć się z obowiązkiem dodatkowego opłacenia należności publicznoprawnych związanych z tytułem prawnym do niej, a także innymi, nierzadko trudnymi do przewidzenia kosztami.

Prowadzi to do ogólnego wniosku, że alternatywne spółki inwestycyjne przeznaczone są  dla inwestorów świadomych potencjalnego ryzyka, posiadających większą wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Nie oznacza to jednak, że osoba niemająca dotychczas styczności z tą formą prawną nie powinna w ogóle rozważyć możliwości uczestnictwa w alternatywnej spółce inwestycyjnej (ASI). Takie i inne wątpliwości może rozwiać konsultacja z doświadczonym radcą prawnym lub adwokatem.

*****

Radcy prawni oraz doradcy podatkowi pracujący w ramach GALIŃSKI & KLEINA Kancelarii Radców Prawnych Sp. p. w Gdańsku posiadają ponad 15-letnie doświadczenie zdobyte w ramach doradztwa świadczonego na rzecz przedsiębiorców (MSP) oraz klientów indywidualnych. Zespół Kancelarii Galiński & Kleina posiada wiedzę oraz kompetencje, aby pomóc Państwu w każdej skomplikowanej sprawie gospodarczej.

 

Jeżeli zainteresował Państwa ten temat i chcieliby Państwo skorzystać z usług doradztwa prawnego lub podatkowego oferowanych przez naszą Kancelarię, zapraszam do bezpośredniego kontaktu. Udzielamy porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową lub telefonicznie / zdalnie.

Zaplanuj spotkanie w trybie online

Paweł Galiński

Partner, radca prawny

 

Maciej Smoliński

Aplikant radcowski

 

GALIŃSKI & KLEINA Kancelaria Radców Prawnych Sp. p.

ul. Ks. Jerzego Popiełuszki 24a/4, 80-864 Gdańsk

email: biuro@gklaw.pl

tel.: +48 58-351-48-44

tel.: +48 608 – 311 – 704