Kodeks pracy – najważniejsze zmiany w 2016 r.

Dnia 22 lutego 2016 roku wejdzie w życie ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks Pracy. Znowelizowane przepisy wprowadzą nowe zasady zatrudniania w oparciu o umowę na czas określony, zmienią się również okresy wypowiedzenia. Celem wprowadzenia zmian jest ograniczenie nadużyć jakie miały miejsce na gruncie obowiązujących regulacji oraz dostosowywanie prawa krajowego do regulacji wspólnotowych. Zapraszamy do lektury.

Co się zmieni? Poniżej przedstawiamy omówienia najważniejszych regulacji.

Umowy na czas określony

Kluczowa zmiana będzie obejmowała umowy na czas określony. Do tej pory pracodawca, który chciał zatrudnić pracownika na czas określony, był ograniczony zawarciem z pracownikiem dwóch umów. Zawarcie kolejnej (trzeciej) było równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła miesiąca (art 25¹ §1 Kodeksu pracy). Jeśli pracodawca chciał obejść przepisy, wystarczyło aby przerwa między jedną a drugą umową podpisywaną z tym samym pracownikiem wynosiła ponad miesiąc. Znowelizowane przepisy chronią pracownika – pracodawca będzie mógł zawrzeć tylko trzy umowy na czas określony, przy czym łączny okres obowiązywania tych umów będzie mógł trwać maksymalnie 33 miesiące. Należy zaznaczyć, że przerwa między kolejnymi umowami nie będzie już mieć znaczenia. Co ciekawe, 33-miesięczny limit dla umów na czas określony nie ma charakteru bezwzględnego. Art 25¹ §4 Kodeksu pracy wskazuje, że nie stosuje się limitu m.in. przy zatrudnieniu na zastępstwo, przy pracach dorywczych, pracach sezonowych oraz przy pracy kadencyjnej. Paragraf piąty stanowi o tym, że limit ten można przekroczyć także „w przypadku  gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie”. Zaznaczyć wypada, że o zawarciu takiej umowy należy powiadomić okręgowego inspektora pracy, a przyczyna odstępstwa musi być wpisana w umowie o pracę. Naruszenie przedmiotowego obowiązku powiadomienia jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny od 1 tys. do 30 tys. złotych (art. 281 pkt 1a Kodeksu pracy).

Okresy wypowiedzenia – ujednolicenie

Nowelizacja zrównuje okresy wypowiedzenia umów na czas określony i nieokreślony. Przy ustalaniu okresu wypowiedzenia istotna będzie sumaryczna ilość czasu przez który dany pracownik był zatrudniony o konkretnego pracodawcy.

Będą one wynosić :

• 2 tygodnie w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
• 1 miesiąc w przypadku zatrudnienia przez okres co najmniej 6 miesięcy, ale krótszy niż 3 lata;
• 3 miesiące w przypadku zatrudnienia przez minimum 3 lata.

Przepisy przejściowe

Ustawa wchodzi w życie 22 lutego 2016 roku, ale nie oznacza to automatycznie, że do wszystkich umów o pracę trwających w tym dniu znajdą zastosowanie wprost nowe przepisy. Należy stosować przepisy dotychczas obowiązujące, mimo wejścia w życie nowelizacji, do umów o pracę zawartych na czas wykonywania określonej pracy oraz do umów o pracę zawartych na czas określony, jeżeli zostały wypowiedziane przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Do umów na czas określony zawartych na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy czy też umów na czas określony zawartych na dłuższy okres ale w których nie przewidziano możliwości ich rozwiązania z 2-tygodniowym okresem wypowiedzenia, nie należy stosować nowych przepisów o dopuszczalności wypowiedzenia. Nie będzie możliwe ich rozwiązanie przez wypowiedzenie nawet po wejściu w życie nowelizacji.

Nowelizację stosować będziemy do umów zawartych na czas określony powyżej 6 miesięcy, w których przewidziana jest możliwość rozwiązania za 2-tygodniowym wyprzedzeniem. W przypadku takiego wypowiedzenia, zastosowanie znajdą nowe przepisy dotyczące okresu wypowiedzenia wskazane już wyżej w artykule. Należy podkreślić jednak ważną kwestię stażu pracownika. Po wejściu nowych przepisów staż będzie się „zerował”, co oznacza że jeśli zatrudniamy pracownika od kilku lat, to i tak jego staż pracy liczony będzie od początku, czyli od 22 lutego 2016 r. Wówczas przez pierwsze pół roku okres wypowiedzenia będzie wynosił 2 tygodnie. „Zerowanie” dotyczyć będzie oczywiście tylko umów już trwających.

Jeśli mają Państwo pytania w związku z powyższym tematem, prosimy o kontakt z Kancelarią. Nasi prawnicy udzielają porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową, telefonicznie oraz za pośrednictwem Skype.

Paweł Galiński

radca prawny

Galiński & Kleina Kancelarie Radców Prawnych z siedzibą w Gdańsku