Opodatkowanie dywidendy

W przepisach prawa podatkowego funkcjonują regulacje, które uzależniają przyznanie podatnikowi zwolnienia podatkowego pod warunkiem, że określone przesłanki zostaną przez niego wypełnione przez oznaczony czas.

Przykładem takiego przepisu jest art. 22 ust. 4 w zw. z ust. 4a Ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, co do zasady, zwalnia się od CIT dochody z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych po spełnieniu pewnych, określonych prawem warunków. Jednym z nich jest to, by spółka uzyskująca przychody posiadała bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej zyski przez okres 2 lat. Przy czym zwolnienie znajduje zastosowanie również wtedy, gdy 2-letni okres upływa po dniu uzyskania przychodu (w razie niedotrzymania warunku posiadania udziałów (akcji) przez ten czas, spółka musi zapłacić podatek wraz z odsetkami za zwłokę).

Zmiana formy organizacyjnej

W toku prowadzenia działalności gospodarczej po stronie przedsiębiorcy działającego w formie spółki handlowej często występuje potrzeba podziału lub przekształcenia spółki albo połączenia spółek. Wyobraźmy sobie sytuację w której spółka z o. o., ze względu na zróżnicowanie swojej działalności, wydziela część majątku i przenosi go na nową spółkę z o. o. Spółka podlegająca podziałowi była akcjonariuszem w innej spółce akcyjnej. Z tytułu zysków w tej spółce nie oprowadzała CIT, ponieważ akcje zamierzała posiadać przez okres co najmniej 2 lat. W rzeczywistości do momentu podziału posiadała je przez okres 1 roku i 6 miesięcy. Później, w wyniku wydzielenia, akcje przeniosła na nowopowstałą spółkę. Czy oznacza to, że spółka ulegająca podziałowi będzie musiała zapłacić CIT od pobranych dywidend ? Czy spółka wydzielona, aby uzyskać zwolnienie z podatku w zakresie otrzymanych przez nią dywidend będzie musiała posiadać akcje przez okres 2 lat, licząc od chwili podziału, czy wystarczy, że akcje będą jej przysługiwały jedynie przez okres kolejnych 6 miesięcy ?

Rozstrzygnięcie NSA

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie jest korzystne dla podatników. W jednym z najnowszych orzeczeń NSA, w wyroku z dnia 12 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3609/14, sąd kasacyjny potwierdził, że upływ 2-letniego terminu posiadania akcji przez spółki z o. o. (dzieloną i powstającą przez wydzielenie), liczy się od dnia nabycia tych akcji przez spółkę podlegającą podziałowi. Jeżeli nowa spółka będzie w posiadaniu akcji jeszcze przez 6 miesięcy to nie powstanie po stronie jej poprzednika prawnego, ani po jej własnej, obowiązek zapłaty CIT od dywidend wypłaconych tym spółkom.

Warto w tym miejscu przywołać stanowisko zajęte przez NSA:

„dwuletni termin nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji) jest warunkiem materialnoprawnym zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i ust. 4 pkt 3 i ust. 4a u.p.d.o.p., a zwolnienie od podatku jest prawem majątkowym, w które – zgodnie z art. 93c o.p. – wstępuje następca prawny. Następstwo prawne pod tytułem ogólnym oznacza wstąpienie w sytuację prawną spółki dzielonej, a więc oznacza to kontynuowanie przez spółkę powstałą w wyniku podziału przez wydzielenie biegu terminu jako terminu nieprzerwanego w rozumieniu art. 22 ust. 4a u.p.d.o.p.”.

Co prawda WSA oraz NSA w przywoływanym orzeczeniu rozstrzygały na gruncie sytuacji faktycznej, w której doszło do wypłaty dywidendy a następnie podziału spółki. Jednakże wyciągnięte przez sąd słuszne tezy, opierały się na analizie znaczenia statusu następcy prawnego pod tytułem ogólnym. Należy w tym miejscu zauważyć, że do sukcesji uniwersalnej praw dochodzi nie tylko w wyniku podziału spółki (art. 531 k.s.h.), ale również w wyniku łączenia się spółek (art. 494 k.s.h.) oraz przekształcenia spółki (art. 553 k.s.h.).

Powyższe orzeczenie ma więc doniosłe znaczenie, ponieważ w rzeczywistości znajdzie zastosowanie dla skutków podatkowych szeregu przekształceń podmiotowych spółek handlowych.

Radcy prawni oraz doradcy podatkowi pracujący w ramach Kancelarii Radców Prawnych Galiński & Kleina w Gdańsku posiadają 10-letnie doświadczenie zdobyte w ramach doradztwa podatkowego świadczonego na rzecz klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców. Zespół prawników z Kancelarii Radców Prawnych Galiński & Kleina w Gdańsku posiada wiedzę oraz kompetencje aby pomóc Państwu na każdym etapie postępowania. Jeśli mają Państwo pytania w związku z powyższym tematem, prosimy o kontakt z Kancelarią. Nasi prawnicy udzielają porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową lub telefonicznie.

Paweł Galiński
radca prawny
Galiński & Kleina Kancelaria Radców Prawnych w Gdańsku